شهید زنده

اولا آیه مورد اشاره فقط سلام و صلوات فرستادن بر رسول الله را امر نموده و هرگز از سلام و صلوات فرستادن بر دیگران ممانعت ننموده است. مثلا در آیه 157 بقره } الَّذِینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قالُوا إِنّا لِلّهِ وَ إِنّا إِلَیْهِ راجِعُونَ أُولئِكَ عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ{خداوند صلوات را بر بندگان زیادى كه شامل این آیه شوند نثار مى كند، بلكه بر اساس آیه 42 احزاب } هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْكُمْ وَمَلائِكَتُهُ لِیُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ كانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً{، این درباره صلوات و در مورد سلام نیز، نه تنها منتفى نیست بلكه آیات قرآن آن را تشویق مى كند.

} وَإِذا جاءَكَ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِآیاتِنا فَقُلْ سَلامٌ عَلَیْكُمْ{ (انعام ـ 54)

ملائكه بر مؤمنان سلام مى كنند، رعد آیه 24; و تحیت مؤمنان در بهشت به یكدیگر سلام است، ابراهیم ـ 23.

1  . احزاب (33): 56

تا اینجا مربوط به عامه اهل ایمان است كه درود و سلام بر آن ها منعى ندارد. اما در مورد اهل بیت پیامبر(صلى الله علیه وآله) به دلائل زیادى كه به برخى از آن ها اشاره مى شود از فضیلت بیشترى برخوردار است.

خداوند در سوره صافات مى فرماید: } سَلامٌ عَلَى آلِ یاسِینَ{(1) و یا در همین سوره، مرتب بر سایر انبیاى عظام سلام مى فرستد: } سَلامٌ عَلَى الْمُرسَلِینَ{(2)، } سَلامٌ عَلَى نُوحِ فِى الْعَالَمِینَ{(3)،} سَلامٌ عَلَى إبْراهِیمَ{(4)، } سَلامٌ عَلَى مُوسَى وَ هَارُونَ{(5)، واضح است كه در این آیات، نوح، ابراهیم، موسى و هارون جملگى پیامبران الهى هستند و بر آن ها سلام گفته است. اما (یاسین) یكى از نام هاى حضرت ختمى مرتبت است و سلام بر آل او یعنى سلام بر اهلبیت و اولاد او. بنابراین چون در هیچ جاى قرآن بر اولاد سایر پیامبران به جز اولاد حضرت محمد مصطفى(صلى الله علیه وآله) سلام نشده است، پس } سَلامٌ عَلَى آلِ یاسِینَ {یعنى سلام بر اولاد خاتم الانبیا. مخصوصاً در قران مجید و به منظور روشنگرى بیشتر امت، پنج نام از دوازده نام مبارك پیغمبر را آورده است كه عبارتند از: (نون، یس، محمد، احمد و عبدالله)

از نظر علماى شیعه، مراد از آل یاسین یقیناً آل محمد مى باشد. بسیارى از علماى اهل سنت نیز این گونه برداشت نموده اند. مثلاً ابن حجر در صواعق محرقه از ابن عباس و جمعى دیگر از مفسرین نقل مى كند كه: «مراد از آل یاسین، آل محمد(6) مى باشد». این تفسیر را امام فخر رازى در جلد هفتم تفسیر كبیرش، نقاش از كلبى در باب دوم و نیز
سید ابى بكر شهاب الدین علوى در باب اول كتاب «رشفة الصادى من بحر فضائل بنى النبى الهادى» بیان كرده است. مهمتر از این مطالب آن چیزى است كه امام فخر رازى

1  . صافات (37): 130 . بنابر قرائتى، «سلامٌ على آل یاسین» مى باشد.

2  . صافات (37): 181

3  . صافات (37): 79

4  . صافات (37): 109

5  . صافات (37): 120

6  . فتح البارى، ج 65 ، ص265 ; ینابیع المودة لذوى القربى، ج 6 ص435 ; تنبیه الغافلین، ص146 ; شبهاى پیشاور، ص180 «أَنَّ الْمُرَادَ بِذَلِكَ سَلامٌ عَلى آلِ مُحَمّد».

ذكر كرده است «اهل بیت آن حضرت در پنج چیز با آن حضرت برابرى مى كنند:

1 . در سلام; كه خداى متعال فرموده است: سلام بر پیغمبر بزرگوار و نیز بر آل یاسین (یعنى سلام بر آل محمد).

2. درصلوات برآن حضرت; كه درتشهدنماز،براهل بیت اوصلوات فرستاده مى شود.

3 . در طهارت; كه خداى متعال فرموده است: طه. یعنى اى طاهر و آیه تطهیر را نازل كرده است.

4 . در تحریم صدقه; كه بر پیغمبر و بر اهل پیغمبر صدقه حرام است.

5 . در محبت; كه خداى متعال فرموده است: بگو اگر شما خدا را دوست مى دارید، مرا متابعت كنید تا خدا شما را دوست بدارد. درباره اهل بیت آن حضرت فرموده است: اى محمد; به آن ها (امت) بگو: من از شما بجز دوستى ذوالقربى و اهل بیتم اجر و مزدى نمى خواهم(1)».

بخارى و مسلم در صحیح خود آورده اند كه پیغمبر فرمود: «بین من و اهل بیت من در صلوات جدایى نیندازید» به طورى كه وقتى آیه شریفه } إِنَّ اللهَ وَ مَلائِكَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً{بر پیغمبر نازل گردید از ایشان سؤال شد: یا رسول الله; چگونه بر شما صلوات بفرستیم؟ حضرت در پاسخ فرمود: «اللهم صل على محمد و آل محمد». امام فخر رازى نیز در جلد ششم تفسیر كبیر
پاسخ ایشان را چنین نقل مى كند: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد كَمَا صَلَّیْتَ عَلَى إِبْرَاهِیمَ وَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِیمَ وَ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد كَما بَارَكْتَ عَلَى إِبْرَاهِیمَ وَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّكَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ». ابن حجر، دنباله این پرسش را چنین روایت مى كند كه پیغمبر فرمود: «صلوات بریده و بترا بر من نفرستید(2)» و ادامه داد كه صلوات بترا مثل

1  . بحار الانوار، ج 23، ص170 به نقل از ابن حجر در صواعق از قول فخر الدین رازى ; نظم دررالسمطین، ص293 ; شبهاى پیشاور، ص180 «إن أهل بیته یساوونه فی خمسة أشیاء فی السلام قال السلام علیك أیها النبیّ و قال سلام على آل یس و فی الصلاة علیه و علیهم فی التشهد و قال طه أی یا طاهر و قال: (وَ یُطَهِّرَكُمْ تَطْهِیراً) و فی تحریم الصدقة و فی المحبة قال الله تعالى (فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْكُمُ اللّهُ) و قال: (قُلْ لاَ أَسْئَلُكُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبى) ».

2  . مصباح الفقیه، ج 2، قسمت 1، ص370 ; شبهاى پیشاور، ص182 «لا تصلّوا علىّ الصلاة البترا»

«اللهم صل على محمد» مى باشد كه تكمیل شده آن باید به صورت «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد»باشد. حتى سید ابى بكر شهاب الدین علوى، از علماى اهل تسنن در باب دوم از كتاب «رشفة الصادی من بحر فضائل بنی النّبی الهادی»، صلوات بر محمد و آل محمد را در تشهد نماز واجب شمرده است.(1) شافعى و دیگران بر این عقیده اند و در شعر معروف خود به آن اشاره كرده است:

یا أهل بیت رسول الله حبّكم *** فرض من الله فی القرآن أنزله

كفاكم من عظیم القدر أنّكم *** من لَمْ یُصلّ علیكُم لا صَلاةَ لَهُ

اى اهل بیت رسول الله دوستى شما را خداوند در قرآن واجب نموده است. در بزرگى و مقام شما همین بس كه هر كس بر شما (آل محمد) صلوات نفرستد نمازش قبول
نمى شود.

یادآورى این نكته ضرورى است كه خود اهل سنت نیز بین على(علیه السلام) و سایر خلفا فرق مى گذارند ونوعاً درباره ایشان كرم الله وجهه یا علیه السلام (نظیر فصول المهمّة) مى گویند وبه نظرمى رسدكه رضى الله عنه رانسبت به ایشان روانمى دانند.زیراموجب این گمان مى شود كه ایشان با دیگران برابر است و حال آن كه خود مى فهمند كه وجداناً این طور نیست.

خوب سلام و صلوات بر ائمه هدى(علیهم السلام) بدعت است! اما آیا حذف «حَىَّ عَلى خَیْرِ الْعَمَلِ» در زمان خلیفه دوم سنت نیست؟ آیا تحریم متعه حج و متعه نساء در زمان او سنت نیست؟ آیا خواندن نوافل ماه مبارك رمضان بصورت جماعت سنت نیست؟ در حالى كه در زمان پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله) و زمان خلافت ابوبكر و اوایل خلافت خلیفه دوم، «حَىَّ عَلى خَیْرِ الْعَمَلِ» در اذان گفته مى شد، متعه حج و متعه نساء مورد عمل واقع مى شد و نوافل فرادى خوانده مى شد، و او به اجتهاد خود این تغییرات را ایجاد كرد، این ها بدعت و خروج از سنت است یا سلام كردن مؤمنان به یكدیگر و سلام آن ها بر فرزندان پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله)؟

1  . نسائى، دارقطنى، ابن حجر، بیهقى، ابو اسحق مروزى، سمهودى، دووى (در تنقیح) ـ سراج الدین قصیمى نیز بر این نظراند. همه در ص29 تا 35 باب 2 ـ «رشفة الصادی من بحر فضائل بنی النبی الهادی». چاپ اعلامیه مصر 1303هجرى.